Go back

Lager risico op Dementie met een mentale spaarrekening?

Dementie is een groeiende uitdaging die wereldwijd miljoenen mensen treft, met verwoestende gevolgen voor zowel individuen als hun families. Maar wat als er een manier is om je hersenen te beschermen tegen deze slopende aandoening? 

Onderzoek laat zien dat het opbouwen van je cognitieve reserve – een soort mentale spaarrekening – je kan helpen weerbaarder te zijn tegen de effecten van veroudering en hersenschade. 

Dit heeft betrekking op pijler 4: cognitieve gezondheid en stress. In dit artikel ontdek je wat cognitieve reserve is, hoe je deze kunt vergroten en welke praktische stappen je kunt nemen om je hersenen gezond en sterk te houden, ongeacht je leeftijd.

Wat is cognitieve reserve?

Cognitieve reserve is het vermogen van de hersenen om flexibel en efficiënt te blijven functioneren. Hierdoor zijn sommige mensen beter bestand tegen achteruitgang of hersenschade die gepaard gaat met veroudering. 

Vergelijk het met jouw mentale spaarrekening die jou beschermt tegen zichtbare symptomen van hersenveranderingen: hoe meer je hierop hebt staan, hoe beter je beschermd bent tegen cognitieve achteruitgang. Ondanks het feit dat twee personen dezelfde hoeveelheid hersenschade kunnen hebben, kan de persoon die een betere cognitieve reserve heeft minder symptomen vertonen. 

Net als bij een spaarrekening: wanneer hier een miljoen op staat, kun je hier langer op teren dan wanneer hier 50 euro op staat. 

Waarom is cognitieve reserve belangrijk?

Cognitieve reserve is belangrijk omdat het een relatie heeft met ons risico op dementie. Dementie is een van de grootste medische en sociale uitdagingen wereldwijd. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) lijden wereldwijd ongeveer 50 miljoen mensen aan dementie, met jaarlijks bijna 10 miljoen nieuwe gevallen. 

De aandoening heeft een verwoestende impact op de getroffen individuen, hun families en de samenleving. Het begrijpen van hoe de cognitieve reserve werkt, kan cruciaal zijn bij het ontwikkelen van effectieve preventieve maatregelen.

Componenten van cognitieve reserve

Er zijn twee hoofdcomponenten van de cognitieve reserve:

  1. Passieve reserve: Dit heeft te maken met de hersenstructuur zelf, zoals de grootte en het aantal neuronen (zenuwcellen) en synapsen (de plek waar neuronen signalen doorgeven). Een grotere passieve reserve wordt geassocieerd met een groter “hersenkapitaal”. Dit beschermt mogelijk tegen cognitieve achteruitgang.
  2. Actieve reserve: Dit aspect van cognitieve reserve draait om hoe efficiënt en flexibel de hersennetwerken zijn. Het helpt mensen om nieuwe manieren te vinden om problemen in de hersenen op te lossen, wanneer de gebruikelijke manieren niet meer werken.

Hoe kun je je cognitieve reserve vergroten?

Investeren in je cognitieve reserve vanaf jonge leeftijd kan de veerkracht van je hersenen vergroten. Dit kan je risico op dementie en andere gerelateerde aandoeningen op latere leeftijd verminderen. Het versterken van de cognitieve reserve is een levenslang proces dat op elke leeftijd voordelen kan opleveren.

Hier zijn enkele activiteiten die bijdragen aan een sterkere cognitieve reserve:

  1. Onderwijs en voortdurend leren: Blijf jezelf uitdagen met nieuwe kennis en vaardigheden, dit stimuleert de hersenen om nieuwe verbindingen aan te maken. Zo is bijvoorbeeld het leren van een nieuwe taal een geweldige longevity tool.
  2. Uitdagende mentale activiteiten: Intellectueel stimulerende activiteiten, zoals puzzels en strategische spellen, bevorderen cognitieve veerkracht.
  3. Sociale interactie: Sociale betrokkenheid stimuleert de hersenen op unieke manieren en versterkt de cognitieve reserve.
  4. Fysieke activiteit: Regelmatige lichaamsbeweging bevordert niet alleen de fysieke gezondheid maar stimuleert ook de hersenfunctie en -structuur.

Wil jij jouw cognitieve reserve versterken? Probeer dan elke 3 tot 4 maanden een van deze vier bovenstaande activiteiten op te pakken. Je brein zal je dankbaar zijn!