De Schildklier: Beste Vriend of Ergste Vijand van je Spieren?

Wanneer we denken aan de gezondheid van onze spieren, richten we ons vaak op dingen zoals voeding en beweging. Maar wist je dat je schildklier een grote invloed heeft op de kracht en gezondheid van je spieren? Schildklierhormonen spelen een cruciale rol in de regulatie van spiergroei en herstel. Wanneer de schildklier niet goed functioneert – zoals bij hyperthyreoïdie of hypothyreoïdie – kan dit leiden tot verlies van spiermassa en spierkracht, wat bekend staat als sarcopenie. Dit probleem kan niet alleen je sportprestaties, maar ook je algehele gezondheid aanzienlijk beïnvloeden, vooral als het onopgemerkt en onbehandeld blijft! 

Wat is sarcopenie?

Sarcopenie is een aandoening waarbij spiermassa en -kracht progressief afnemen. Als we terug gaan naar de origine van het woord sarcopenie, vinden we een samenstelling van twee Griekse woorden: sarx (‘vlees’) en penia (‘tekort’, ‘gebrek’). 

Dit kan leiden tot ernstige problemen zoals een verhoogd risico op vallen, breuken en mobiliteitsverlies. Hoewel sarcopenie vaak in verband wordt gebracht met veroudering, speelt je hormonale balans, met name je schildklierfunctie, ook een sleutelrol in dit proces. Sarcopenie heeft niet alleen invloed op je fysieke prestaties, maar ook op je kwaliteit van leven en zelfstandigheid. Schildkliergerelateerde sarcopenie kan zowel bij jonge als oudere volwassenen optreden, vooral als het wordt verergerd door chronische ziekten of hormonale stoornissen zoals hypothyreoïdie of hyperthyreoïdie.

De rol van de schildklier in spiergezondheid

Je schildklier is als een dirigent in je lichaam, die de maat slaat voor veel belangrijke processen. De meest bekende functies van schildklierhormonen zijn divers:

• Ze regelen je stofwisseling: hoe snel je lichaam energie opneemt en verbrandt
• Ze beïnvloeden je hartslag en bloeddruk
• Ze reguleren de lichaamstemperatuur

De hoofdrolspelers zijn twee hormonen: thyroxine (T4) en triiodothyronine (T3). Ze zorgen ervoor dat je spieren eiwitten aanmaken en dat de 'energiefabriekjes' in je spiercellen, ook wel bekend als mitochondriën, goed werken.

Maar wat gebeurt er als de schildklier uit de maat slaat? Er zijn twee bekende ziektebeelden die precies tegenovergesteld zijn: 

• Hyperthyreoïdie ontstaat als je te veel schildklierhormonen hebt
• Je stofwisseling gaat in overdrive
• Je lichaam verbrandt te veel, zelfs je spieren
• Je verliest spiermassa, vooral in armen en benen
• Hypothyreoïdie ontstaat als je te weinig schildklierhormonen hebt
• Je stofwisseling vertraagt
• Er wordt niet genoeg energie geproduceerd in spiercellen
• Je verliest spierkracht
• Je merkt het bij alledaagse dingen: minder kracht in je handen, langzamer lopen

Kortom, of je schildklier nu te hard of te zacht 'dirigeert', je spieren kunnen er behoorlijk last van hebben. Dit kan invloed hebben op je dagelijkse activiteiten en je sportprestaties.

Cijfers en bevindingen: Hoe groot is de impact?

Een recent onderzoek toont aan dat mensen met een traag werkende schildklier, hypothyreoïdie, een aanzienlijk hoger risico lopen op verminderde spierkracht:

• 2.03 keer meer kans op afname in grijpkracht
• 17% hogere kans op een tragere loopsnelheid

Bij een te snel werkende schildklier, hyperthyreoïdie, zien we ook duidelijke effecten:

• 3% verlies van spiermassa in armen en benen per graad van verergering van de aandoening
• Zelfs bij milde vormen, zogenaamde subklinische hyperthyreoïdie dus voordat je andere klachten van deze aandoening krijgt, is er al een merkbare afname in loopsnelheid

Grijpkracht is een belangrijke indicator voor de algehele spierkracht. Daarnaast is een afname in loopsnelheid mogelijk een vroeg teken van sarcopenie. 

Wat kun je doen om spierverlies te voorkomen?

Als je te maken hebt met schildklierproblemen, of je nu last hebt van hyper- of hypothyreoïdie, is het belangrijk om actie te ondernemen om spierverlies te voorkomen en je algehele spiergezondheid te behouden. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen om het risico op sarcopenie te verminderen:

1. Laat je schildklier regelmatig controleren: Als je merkt dat je spierkracht afneemt of dat je je vaker moe voelt, kan dit wijzen op een disbalans in je schildklierhormonen. Wees ook op de hoogte van de andere symptomen van schildklieraandoeningen. Kijk voor meer informatie op Schildklier Organisatie Nederland of Thuisarts.nl.  Regelmatige controles kunnen helpen om vroegtijdig problemen op te sporen, zodat je tijdig maatregelen kunt nemen.
2. Verhoog je eiwitinname: Eiwitten spelen een cruciale rol in de spieropbouw en -herstel. Zorg ervoor dat je voldoende eiwitten binnenkrijgt via voeding of supplementen, vooral als je een verhoogd risico op spierverlies hebt door schildklierproblemen.
3. Doe aan krachttraining: Regelmatige krachttraining is een van de meest effectieve manieren om spiermassa te behouden, zelfs als je schildklier niet optimaal functioneert. Dit helpt niet alleen om spierverlies tegen te gaan, maar kan ook de productie van schildklierhormonen positief beïnvloeden.
4. Blijf actief: Langdurige inactiviteit kan het spierverlies versnellen. Probeer elke dag in beweging te blijven, zelfs met lichte activiteiten zoals wandelen of rek- en strekoefeningen. Dit helpt je spieren sterk te houden en voorkomt de negatieve effecten van een sedentaire levensstijl. 

Conclusie: Een gezonde schildklier betekent gezonde spieren

Je schildklier speelt een cruciale rol in de gezondheid van je spieren. Deze kleine klier in je hals produceert hormonen die essentieel zijn voor spiergroei, herstel en functie. Een verstoorde schildklierwerking kan leiden tot spierverlies en zwakte, wat je dagelijks leven kan beïnvloeden. Maar er is goed nieuws! Met de juiste aanpak, zoals regelmatige controles, eiwitrijke voeding en krachttraining, kun je je spieren beschermen tegen de gevolgen van schildklierproblemen. Door proactief voor je schildklier en spieren te zorgen, investeer je in je algehele gezondheid en vitaliteit. Onthoud: een gezonde schildklier is de sleutel tot sterke, vitale spieren!