Bloeddruk Variabiliteit

Wist je dat jouw bloeddruk meer te vertellen heeft dan je denkt? Bloeddruk is een van de belangrijkste waardes voor onze gezondheid en wordt door zorgverleners over de hele wereld nauwlettend in de gaten gehouden. Terwijl de meeste mensen bekend zijn met de termen 'hoge bloeddruk' en 'lage bloeddruk', kennen maar weinig mensen de term en zelfs de waarde van bloeddrukvariabiliteit. Maar wat betekent dit precies voor jouw gezondheid?

Wat is bloeddruk variabiliteit?

Stel je voor dat je een auto rijdt op een heuvelachtige weg. Soms moet je harder op het gaspedaal drukken om een heuvel op te gaan, en soms moet je het gas loslaten als je bergafwaarts gaat. Deze veranderingen in je snelheid zijn vergelijkbaar met de schommelingen in je bloeddruk tijdens verschillende activiteiten gedurende de dag. Soms heeft je lichaam meer bloed en zuurstof nodig, zoals tijdens lichamelijke inspanning, en daarom stijgt je bloeddruk. Andere keren, wanneer je ontspant of slaapt, kan je bloeddruk juist weer dalen.

Deze variabiliteit in je bloeddruk is een natuurlijk en essentieel onderdeel van hoe je lichaam functioneert.

Recent onderzoek

Recent onderzoek suggereert dat een grotere variatie in bloeddruk gedurende 24 uur verband houdt met een hoger risico op overlijden en cardiovasculaire aandoeningen. Dit benadrukt de rol van zowel de gemiddelde bloeddruk als de consistentie ervan gedurende de dag bij het bepalen van onze gezondheid. Bovendien bleek uit de studie dat langdurige periodes van verhoogde bloeddruk geassocieerd worden met ongunstige gezondheidsresultaten, waaronder hogere sterftecijfers en een toename van hart- en vaatziekten.

Korte termijn variabiliteit en lange termijn variabiliteit

Bloeddruk variabiliteit kan worden onderverdeeld in korte termijn- en lange termijn variabiliteit. 

1. Kortetermijnvariabiliteit, die zich binnen uren of dagen voordoet, wordt beïnvloed door factoren zoals stress, lichaamsbeweging, slaap en voeding. Het is essentieel voor een adequate bloedtoevoer naar onze organen, maar een overmatige variatie kan tijdelijke zuurstoftekorten in sommige organen veroorzaken.
   
   
2. Langetermijnvariabiliteit, aan de andere kant, gaat over veranderingen die optreden gedurende langere periodes, zoals weken, maanden of zelfs jaren. Deze veranderingen worden beïnvloed door zaken als seizoenswisselingen, leeftijd, slaapproblemen en de ontwikkeling van langdurige gezondheidsproblemen.

Impact van Bloeddruk Variabiliteit op Gezondheid

Een normale mate van bloeddruk variabiliteit is normaal, maar te veel schommelingen kunnen wijzen op gezondheidsproblemen. Onderzoek toont aan dat mensen met grote veranderingen in hun bloeddruk een hoger risico hebben op ernstige complicaties, zoals hartaanvallen en beroertes. Deze schommelingen beschadigen de cellen aan de binnenkant van de bloedvaten, wat kan leiden tot schade, verdikking en verstijving van de vaatwand, wat kan zorgen voor aderverkalking. 

Bovenstaand onderzoek laat ook het risico van een hoge bloeddruk variabiliteit zien. Tijdens de studie werden 2.865.157 mensen gemiddeld 8 jaar lang gevolgd en zagen ze dat de groep met de hoogste bloeddruk variabiliteit een 492% grotere kans had op coronaire hartziekten, vergeleken met de laagste bloeddruk variabiliteit.

Factoren die de bloeddruk variabiliteit beïnvloeden

Maar wat veroorzaakt een hoge bloeddruk variabiliteit precies? Op onderstaande afbeelding zie je verschillende processen die uiteindelijk onze bloeddruk variabiliteit beïnvloeden.

Bovendien past de bloeddruk zich continu aan en kan worden beïnvloed door verschillende interne en externe factoren.

Interne factoren

• Leeftijd: Oudere leeftijd kan de variabiliteit verhogen door stijvere bloedvaten.
• Geslacht: Mannen en vrouwen kunnen onderling verschillen door hormonen.
• Genetische aanleg: Familiare geschiedenis speelt een rol.
• Onderliggende gezondheidsproblemen: Diabetes, nierziekte, overgewicht en obesitas vergroten de variabiliteit.

Externe factoren

• Dieet: Te veel zout, cafeïne en alcohol kunnen de variabiliteit verhogen.
• Stress: Stress heeft een grote invloed.
• Sport & herstel: Beweging, slaap en ontspanning stabiliseren, terwijl inactiviteit variabiliteit vergroot.
• Medicatie: Sommige medicijnen kunnen variabiliteit beïnvloeden. Gebruik moet worden gecontroleerd door een zorgverlener.

Hoe meet je bloeddruk variabiliteit?

Het meten is stap 1 van bloeddruk management. Een handige tool hiervoor is ambulante bloeddrukmonitoring (ABPM), gebruikt door huisartsen. Deze registreert de bloeddruk gedurende 24 uur of langer, waardoor een volledig beeld ontstaat. Maar ook zelfmonitoring is mogelijk met apparaten zoals de Aktiia armband, beschikbaar voor individueel gebruik. Deze vooruitgang in technologie maakt thuismonitoring eenvoudiger dan ooit. 

De volgende stap is effectief beheer van bloeddrukvariabiliteit. Hoe zorg je voor een mooie variabiliteit? Het zal je niet verbazen, maar lichaamsbeweging blijft de holy grail.

Volgens dit artikel zijn er zelfs verschillende mechanismen waardoor lichaamsbeweging bloeddrukvariabiliteit kan verbeteren:

1. Regelmatige lichaamsbeweging verbetert de balans tussen het sympathische en parasympathische zenuwstelsel. Dit helpt de hartslag en bloeddruk te stabiliseren door perioden van snelle verhogingen en verlagingen in bloeddruk effectiever te beheersen.
2. Lichaamsbeweging draagt bij aan de gezondheid van de bloedvaten door de elasticiteit en functie van de vasculaire wanden te verbeteren. Dit resulteert in een efficiëntere bloeddrukregulatie en minder extreme schommelingen in de bloeddruk.
3. Regelmatige fysieke activiteit verbetert de functie van het endotheel, de binnenbekleding van de bloedvaten. Een gezond endotheel kan beter reageren op prikkels, wat bijdraagt aan stabielere bloeddrukmetingen.

Wat nu?

Bloeddrukvariabiliteit is een complex, maar belangrijk aspect van cardiovasculaire gezondheid. Door een beter begrip, goede continue metingen en management kan het risico op ernstige gezondheidsproblemen verminderd worden.