ApoB Masterclass: De belangrijkste bloedtest voor Hart -en Vaatziekten
Wist je dat er een betere voorspeller is voor hart- en vaatziekten dan jouw cholesterolwaarde? Die voorspeller is jouw apolipoproteïne B, oftewel ApoB. Dit eiwit speelt een cruciale rol in jouw lipidenmetabolisme en daarmee in de gezondheid van je cardiovasculaire systeem.
Lipidenmetabolisme is het proces waarbij vetten in het lichaam worden afgebroken, getransporteerd, omgezet en opgeslagen voor energie en celopbouw.
ApoB is een belangrijke bouwsteen van verschillende lipoproteïnen, waaronder:
- LDL (Low-Density Lipoprotein)
- VLDL (Very-Low-Density Lipoprotein)
- IDL (Intermediate-Density Lipoprotein)
- Chylomicronen
Deze lipoproteïnen zijn verantwoordelijk voor het transport van cholesterol en triglyceriden door het bloed.
In dit artikel ontdek je waarom ApoB de sleutel is tot een betere voorspelling en beheersing van hart- en vaatziekten.
Hart- en vaatziekten nog steeds groot gevaar
We beginnen even met wat achtergrond over hart- en vaatziekten (HEVZ). Waarschijnlijk heb je hier vaak genoeg over gehoord, maar misschien weet je hier nog niet alles over. Hart- en vaatziekten blijven namelijk nog steeds een van de grootste gevaren voor onze gezondheid:
- Ongeveer 1,7 miljoen Nederlanders lijden aan HEVZ
- Dagelijks overlijden er 100 mensen aan HEVZ
Dus: een belangrijk punt voor jouw longevity en om zo lang mogelijk in goede gezondheid te leven.
Belangrijkste oorzaak hart- en vaatziekten: atherosclerose
Een van de belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten is atherosclerose, een chronische ontsteking van de bloedvaten. Vetdeeltjes spelen hierbij een rol door zich aan de binnenkant van de bloedvaten op te hopen, wat leidt tot de vorming van plaque.
Deze plaque kan de bloedvaten vernauwen en zelfs gedeeltelijk afsluiten. Als een stukje plaque los raakt, kan het een stolsel vormen dat een beroerte of hartinfarct veroorzaakt.
Hier zie je hoe plaquevorming de vaten (gedeeltelijk) afsluit. Hoewel dit alarmerend klinkt, is het juist daarom essentieel om hier meer over te weten en het te kunnen meten.
De rol van ApoB bij vettransport en hart- en vaatziekten
Maar wat is ApoB dan precies?
Ten eerste heeft ApoB wat te maken met het transport van vetten:
- ApoB is een essentieel eiwit dat fungeert als een bouwsteen van lipoproteïnen; de 'bussen' die cholesterol en triglyceriden door het bloed vervoeren.
- Zonder ApoB kunnen deze lipoproteïnen niet goed functioneren, wat het transport van vetten in het lichaam ernstig belemmert.
Wat heeft ApoB met hart-en vaatziekten te maken?
Lipoproteïnen (en dus ApoB) en hart- en vaatziekten zijn nauw met elkaar verbonden:
- LDL (bekend als 'slecht' cholesterol) bevat één enkel ApoB-molecuul per deeltje, wat betekent dat het aantal ApoB-moleculen een direct indicatie geeft van het aantal atherogene deeltjes in het bloed
- Deze deeltjes zijn betrokken bij de vorming van atherosclerotische plaques, die de bloedvaten kunnen vernauwen en verstijven, wat leidt tot hart- en vaatziekten.
Waarom ApoB Belangrijker is dan LDL
ApoB is een betere maatstaf voor het risico op hart- en vaatziekten dan LDL-cholesterol. Dit heeft de volgende redenen:
- Directe meting van atherogene deeltjes:
- LDL-cholesterol meet slechts de hoeveelheid cholesterol in LDL-deeltjes, maar niet het aantal deeltjes. Twee mensen met hetzelfde LDL-cholesterolgehalte kunnen zeer verschillende aantallen LDL-deeltjes hebben, wat hun risico op hart- en vaatziekten beïnvloedt.
- ApoB meet daarentegen het aantal atherogene deeltjes, waardoor het een betere voorspeller is van het risico op hart- en vaatziekten
- Betere risico voorspelling:
- Studies hebben aangetoond dat ApoB een sterkere correlatie heeft met het risico op hart- en vaatziekten dan LDL-cholesterol. Mensen met verhoogde ApoB-waarden hebben een hoger risico op atherosclerose, zelfs als hun LDL-cholesterol binnen normale grenzen ligt.
- Identificatie van risico's bij normaal LDL:
- Er zijn gevallen waarin mensen normale LDL-waarden hebben maar toch een hoog aantal atherogene deeltjes. Dit fenomeen, bekend als "normaal gewicht met metabolisch syndroom," kan worden geïdentificeerd door het meten van ApoB.
Je wil dus meten hoeveel messengers (LDL, HDL, VLDL, IDLS, etc) je hebt en niet alleen het bericht (cholesterol). Zo kunnen persoon A en B bijvoorbeeld dezelfde hoeveelheid cholesterol in hun LDL hebben, maar toch kan een van hun 2x meer schadelijke deeltjes hebben in de andere messengers.
Conclusie
Dus: Apolipoproteïne B is een fundamentele marker voor het beoordelen van het risico op hart- en vaatziekten. Door het meten van ApoB-niveaus krijg je direct inzicht in het aantal atherogene deeltjes in het bloed, wat een betere voorspelling van hart- en vaatziekten mogelijk maakt dan traditionele cholesterolmetingen.
Stijgt jouw ApoB? Dan stijgt jouw risico op hart- en vaatziekten. Dit wil je dus meten, en mogelijk zelfs verlagen.
Het begrijpen en monitoren van ApoB kan daarom essentieel zijn voor het voorkomen en beheren van hart- en vaatziekten, vooral in een tijd waarin gepersonaliseerde gezondheidszorg steeds belangrijker wordt.
