Kan een CT-scan je biologische leeftijd onthullen?

CT-scans worden meestal gebruikt om botbreuken, tumoren en interne bloedingen te detecteren. Maar wat als een CT-scan ook inzicht kan geven in je échte biologische leeftijd? Niet hoe oud je bent volgens je paspoort, maar hoe oud je lichaam werkelijk functioneel is.

Uit een recente studie blijkt dat kunstmatige intelligentie (AI) en CT-scans samen een methode kunnen vormen om verouderingsmarkers te analyseren. Dit AI-model bleek zelfs beter in het voorspellen van levensverwachting dan traditionele indicatoren zoals leeftijd, BMI en cholesterolwaarden. Hoewel dit een interessante ontwikkeling is, blijft longevity grotendeels afhankelijk van de basisprincipes van gezondheid.

Toch biedt dit onderzoek een veelbelovende blik op hoe we veroudering in kaart kunnen brengen. Laten we de details induiken.

Biologische leeftijd vs. kalenderleeftijd: wat telt echt?

Je kalenderleeftijd is het aantal jaren dat je hebt geleefd. Je biologische leeftijd laat zien hoe goed of slecht je lichaam echt functioneert. Twee mensen van 50 kunnen een compleet verschillende biologische leeftijd hebben, afhankelijk van factoren zoals:

• Spiermassa en spierkwaliteit
• Vetverdeling (visceraal vs. subcutaan vet)
• Botdichtheid
• Cardiovasculaire gezondheid

Tot nu toe meten onderzoekers biologische leeftijd vaak via bloedonderzoeken en epigenetische tests. Maar deze nieuwe CT-methode biedt een diepgaander fysiologisch beeld en kan mogelijk betere inzichten bieden in de fysieke staat van het lichaam.

Hoe werd de CT-scan gebruikt om biologische leeftijd te schatten?

In een studie met 123.281 volwassenen (gemiddelde leeftijd: 53,6 jaar) analyseerden onderzoekers biomarkerdata uit abdominale CT-scans met behulp van AI. Dit model richtte zich op vijf belangrijke parameters:

1. Spierdichtheid - Niet alleen spiermassa telt, maar ook de kwaliteit van de spier. Lage spierdichtheid is gekoppeld aan sarcopenie en een hoger sterfterisico.
2. Aortaverkalking - Verkalking van de grote lichaamsslagader is een sterke voorspeller van hart- en vaatziekten.
3. Visceraal vet - Dit diepe buikvet verhoogt ontstekingen en het risico op metabole aandoeningen zoals diabetes.
4. Botdichtheid - Lage botdichtheid verhoogt het risico op osteoporose en botbreuken.
5. Visceraal-tot-subcutaan vet ratio - Veel visceraal vet is een teken dat je stofwisseling niet optimaal werkt.

Het AI-model vergeleek deze markers met gezondheidsuitkomsten en voorspelde biologische leeftijd. De resultaten?

• Sterfterisico werd beter voorspeld dan met chronologische leeftijd, BMI of cholesterolwaarden.
• Mensen in de slechtste categorie hadden 8,7 keer meer kans op vroegtijdig overlijden.
• Bij uitsluiting van mensen met kanker steeg dit risico zelfs naar 24,8 keer!

Dit toont aan dat fysiologische veroudering op weefselniveau nauwkeuriger gemeten kan worden met een CT-scan dan met standaard gezondheidsparameters.

Wat betekent dit voor longevity-optimalisatie?

Dit onderzoek bevestigt iets wat we al langer weten: traditionele methoden om gezondheid te meten schieten tekort omdat ze vaak momentopnames zijn en niet het volledige fysiologische plaatje laten zien.

• Spiergezondheid is cruciaal - Spierkwaliteit blijkt een sterke voorspeller van longevity. Weerstandstraining blijft een van de krachtigste interventies.
• Vroegtijdige detectie van cardiovasculaire risico’s - Aorta-calcificatie en visceraal vet zijn sluipmoordenaars die vaak pas laat worden ontdekt.
• Gepersonaliseerde longevity-strategieën - Als je CT-biologische leeftijd 10 jaar hoger is dan je kalenderleeftijd, is er werk aan de winkel.

Maar hier komt de nuance: Een CT-scan is niet de eerste stap in longevity-optimalisatie. Als je basisgezondheid niet op orde is – denk aan kracht, middelomtrek en cardiovasculaire gezondheid – dan zijn er eerst belangrijkere stappen te zetten. Een goed praktijkvoorbeeld hiervan is iemand die een CT-scan overweegt, maar nog niet zonder moeite 10 minuten kan joggen of een set push-ups kan doen.

Wil je weten of je biologische leeftijd hoger is dan gewenst? Begin dan met de basics:

• Kun je minimaal 20 push-ups achter elkaar doen?
• Is je middelomtrek lager dan 94 cm (mannen) of 80 cm (vrouwen)?
• Heb je een gezonde rusthartslag en goede gripkracht?

Als je hier al tekortkomt, heb je geen CT-scan nodig om te weten dat je aan je gezondheid moet werken.

Kanttekeningen bij deze technologie

Hoewel dit onderzoek veelbelovend is, zijn er een paar belangrijke punten om in gedachten te houden:

1. Stralingsrisico - CT-scans gebruiken straling. Opportunistische screening kan nuttig zijn, maar routinematige CT-scans zonder medische indicatie moeten zorgvuldig worden overwogen.
2. Observatiestudie, geen causaliteit - Dit onderzoek toont associaties, maar geen directe oorzaak-gevolg relatie. Leefstijl speelt altijd een rol.
3. Niet iedereen heeft een CT nodig - Eenvoudige tests zoals krachtmetingen, middelomtrek en bloedonderzoek geven meestal al genoeg info.

De conclusie: eerst de fundamentals, dan de CT-scan

Deze studie laat zien dat CT-scans meer kunnen onthullen dan waar ze traditioneel voor worden gebruikt. AI helpt ons om biologische leeftijd en sterfterisico’s beter te begrijpen en kan een waardevolle toevoeging zijn aan longevity-diagnostiek.

Maar laten we realistisch blijven: je hebt geen dure scan nodig als je basisgezondheid niet op orde is. Want als je middelomtrek 120 cm is en je amper drie push-ups kunt doen, dan is er genoeg werk te verzetten voordat je naar high-tech diagnostiek kijkt.

‍